Кәдімгі ЖРВИ мен COVID-19 арасындағы айырмашылықты анықтайтын нақты белгілер бар ма?
Пандемия кезіндегі көптеген COVID -19 науқастарын бақылау және кеңес беру нәтижелері бойынша, зертханалық зерттеу нәтижелерінсіз де, осы ауруды диагностикалауға мүмкіндік беретін кейбір белгілерді анықтауға болады.
COVID -19 кезінде келесідей ерекше белгілер байқалды:
- Иіс пен дәм сезудің жоғалуы. Әрине, әдеттегі ЖРВИ-де бұл белгілер болуы мүмкін. Алайда, COVID -19 кезінде бұл белгілер ұзақ уақытқа созылады: апталап немесе айлар бойы болса, ал ЖРВИ-де – бірнеше күннен аспайды. Егер кәдімгі ЖРВИ-де иіс сезудің жоғалуы әрдайым мұрынның ағып кетуімен және мұрынның бітелуімен біріктірілсе, ал COVID 19-да бұл міндетті емес.
- Сондай - ақ, COVID -19-ға тән және ЖРВИ-ге тән емес симптом – фантосмия байқалды. Бұл көрінбейтін қалмайтын иістердің сезіну. Бір қызығы, пациенттер, әдетте, жағымсыз иістерді сезді. Мысалы, шикі ет, темекі түтіні, шірік, тер.
- COVID -19 бар науқастарда артқы немесе кеуде аймағында «себепсіз» күйдіру сияқты симптомдар өте кең таралған және көбінесе ұзақ уақыт бойы сақталды, бұл ЖРВИ үшін тән емес.
COVID -19-дың тағы бір ерекшелігі – психикалық бұзылулардың әдеттегі уланудың көріністеріне қосылуы. Біздің пациенттерімізде бұл депрессия, мазасыздық, қорқыныш, ұйқының бұзылуы түрінде жиі байқалды.
Осылайша, жоғарыда аталған белгілерді анықтаған кезде, ең алдымен, COVID-19 туралы ойлану керек. Алайда өзіндік диагностикамен айналысудың қажеті жоқ, ең алдымен отбасылық дәрігерге қаралып, дұрыс диагноз қойдырып, одан әрі тиісті ем тағайындайды.
COVID-19-дан кейінгі ұйқысыздық
COVID-тегі ұйқысыздық, мазасыздық, өзін-өзі және жақын адамдар үшін тәжірибе, депрессия, оқшаулау қажеттілігі, жұмыс/кірісті жоғалту салдарынан туындауы мүмкін. Сіз COVID-ті емдеп, ауыр науқастарды көрген ауруханадан шыққаннан кейін мазасыздық пайда болады.
Әдетте ол нақты емдеуді қажет етпейді. Екі аптадан кейін сіз тынышталасыз. Ең алдымен, COVID-пен байланысты әлеуметтік желілердегі жаңалықтарды көруден бас тартыңыз, өзіңізді тыныштандыруға тырысыңыз.
Әр түрлі әдістерді қолданыңыз: күндізгі режимді сақтау, ұйқының оңтайлы уақыты (бір уақытта, тіпті демалыс күндері де жатып, тұрыңыз), салқын, қараңғы және тыныш жатын бөлме, ұйқыға дейін әдеттегі рәсімдер (кітап оқу, тыныш музыка), тыныс алу жаттығулары немесе ұйықтап қалуға көмектесетін медитация.
Егер бұл әдістер көмектеспесе немесе сізде невроз немесе депрессия белгілері болса, сіз психотерапевт маманына хабарласуыңыз керек. Ұйықтайтын таблеткалар мен седативтерді тек дәрігердің нұсқауы бойынша қолдану керек, өйткені олар мазасыздық пен депрессиялық көңіл-күйді күшейте алады.
COVID-19-дан кейін шаштың түсуі
COVID-19 және екі жақты пневмониядан кейін шаш қатты түседі. Шынында да, бүкіл әлемде COVID-19 инфекциясынан кейін шаштың түсуі туралы көбірек хабарламалар бар. Ғалымдар мұны телогеновойалопеция деп атайды - стресстен немесе ауыр аурудан кейін байқалатын уақытша жағдай. Әдетте, шаштың өмірлік циклінде 2 фаза бөлінеді - аноген (белсенді шаш өсу фазасы, 2-4 жылға созылады) және телоген («ұйқы» күйі, шаштың эпителий жасушалары бөлінуді тоқтатып, шаш түсіп кетеді). Әдетте шаштың шамамен 80-90%-ы аноген фазасында болады, бірақ стресстен кейін көбірек шаш телоген фазасына еніп, түсіп кетуі мүмкін. Сондай-ақ, телогеновойалопецияның себебі ауру, температураның қатты көтерілуі, улану, дұрыс тамақтанбау, жарақат, операция, салмақ жоғалту және т.б. болуы мүмкін. Бақытымызға орай, көп жағдайда бұл құбылыс уақытша. Шаш өсуін қалпына келтіру үшін ғалымдар мен дәрігерлер толық ұйқыны, теңдестірілген тамақтануды, Д витаминін қабылдауды, көрсеткіштерге сәйкес темір препараттарын ұсынады.
Қайта жұқтыру белгілері
COVID-19 қайта жұқтыру жағдайлары әлі жақсы түсінілмеген. Бүгінгі күні ресми түрде расталған жағдайлар көп емес, сондықтан COVID-19 қайта жұқтырған кезде аурудың ағымының ерекшеліктері туралы талдау және қорытынды жасау мүмкін емес.
Бірқатар ғалымдардың пікірінше, қайталанатын ауру коронавирустың басқа штаммымен жұқтырған кезде мүмкін болады. Кейбір бақылауларға сәйкес, қайталанатын ауру ауыр белгілермен бірге жүруі мүмкін. Сонымен қатар, қайталанатын аурулар симптомсыз немесе азсимптомды болуы мүмкін деген пікір бар.
Қалай болғанда да, жедел респираторлық инфекцияның белгілері пайда болған кезде (температура, әлсіздік, бас ауруы, бұлшықет пен буын ауруы, жұлдыру және ыңғайсыздық, құрғақ жөтел, мұрынның бітелуі және т.б.) дәрігерлердің ұсыныстары өзгеріссіз қалады: үйде болу, басқалармен байланысын шектеу, бөлмелерді жиі желдету, көбірек сұйықтық ішу, аурудың белгілерін байқау, температураны өлшеу. Жағдайы нашарлаған жағдайда тұрғылықты жері бойынша емханаға хабарласуға болады.
Ақпарат көзі – Қазақстанның отбасылық дәрігерлер қауымдастығы
https://www.facebook.com/kafpkz/photos/a.1749958908570529/2986960314870376/?type=3&theater
https://www.facebook.com/kafpkz/photos/a.1749958908570529/2981587622074312/?type=3&theater
https://www.instagram.com/p/CLrEnFMJ86w/
https://www.facebook.com/kafpkz/photos/a.1749958908570529/2933524556880619/?type=3&theater